Mediacje szkolne

Mediacja szkolna – to rodzaj mediacji, w której uczestnikami sporu mogą być nauczyciele, dyrektor, pracownicy administracyjni i obsługowi szkoły, uczniowie lub rodzice. Jej przedmiotem są zarówno kwestie wynikające z działalności statutowej szkoły, jak i trudności w relacjach między stronami. Funkcję mediatora pełni w tym przypadku osoba dorosła, posiadająca przygotowanie i kwalifikacje w zakresie prowadzenia mediacji.

Mediacja rówieśnicza – to proces rozwiązywania konfliktów pomiędzy uczniami. Skupia się ona na sporach wynikających z relacji koleżeńskich. Prowadzona jest przez dwóch rówieśników, którzy zostali odpowiednio przeszkoleni i cieszą się autorytetem oraz zaufaniem wśród innych uczniów.

Porównanie mediacji rówieśniczej i szkolnej

Mediacje rówieśnicze

mają charakter dobrowolny i poufny,
prowadzone są przez dwóch neutralnych uczniów – mediatorów, przygotowanych do tej roli,
dotyczą głównie problemów w relacjach między uczniami,
stronami konfliktu są wyłącznie uczniowie,
mediator szkolny dyskretnie asystuje podczas mediacji rówieśniczych.

Mediacje szkolne

również opierają się na zasadzie dobrowolności i poufności,
prowadzi je jeden lub dwóch mediatorów – dorosłych, bezstronnych i neutralnych,
obejmują konflikty dotyczące zarówno relacji międzyludzkich, jak i spraw związanych z funkcjonowaniem szkoły,
mogą dotyczyć nauczycieli, uczniów, rodziców, dyrektora czy pracowników szkoły.

Mediatorzy

Mediator rówieśniczy

to uczeń przeszkolony w zakresie mediacji,
osoba ciesząca się zaufaniem i autorytetem wśród kolegów i koleżanek,
zajmuje się konfliktami w relacjach pomiędzy uczniami.

Mediator szkolny

to osoba dorosła (np. nauczyciel, pedagog, psycholog lub inny pracownik szkoły), która przeszła odpowiednie szkolenie,
cieszy się autorytetem w środowisku szkolnym,
wskazane, by miał także kompetencje w obszarze edukacji mediacyjnej.

Kiedy mediacja rówieśnicza nie jest stosowana?

Nie kieruje się do niej sporów:

związanych z przestępstwami,
z udziałem przemocy fizycznej lub seksualnej,
w których występują środki psychoaktywne (alkohol, narkotyki),
gdzie stroną jest dorosły pracownik szkoły,
dotyczących czynów karalnych lub sytuacji świadczących o demoralizacji.

Korzyści z mediacji w szkole

Krótkoterminowe:

rozwiązanie konkretnego sporu,
możliwość utrzymania poprawnych relacji mimo różnic zdań.

Długofalowe:

kształtowanie odpowiedzialności za własne działania i decyzje,
pokazanie alternatywy dla rozstrzygania sporów siłą lub autorytetem,
rozwijanie umiejętności współpracy, kreatywnego myślenia, samokontroli i rozwiązywania problemów,
wspieranie profilaktyki zachowań ryzykownych,
wychowanie w duchu sprawiedliwości naprawczej.

Dokumentacja mediacji

Za przechowywanie dokumentacji (protokołów, zgód na udział w mediacjach) odpowiada mediator szkolny lub opiekun mediatorów rówieśniczych. Dokumenty muszą być zabezpieczone w taki sposób, aby zagwarantować poufność mediacji i ochronę danych osobowych uczniów.

Etapy mediacji

Zgłoszenie konfliktu nauczycielowi lub mediatorowi rówieśniczemu.
Przygotowanie – ustalenie terminu, miejsca oraz sprawdzenie, czy dana sprawa nadaje się do mediacji.
Spotkanie wstępne – omówienie zasad, roli mediatora i celów; przedstawienie perspektyw stron; określenie punktów wspólnych i spornych.
Sesja wspólna – przedstawienie stanowisk, poszukiwanie możliwych rozwiązań, tworzenie propozycji.
Rozmowy indywidualne (tzw. mediacja wahadłowa) – stosowane w razie potrzeby przełamania impasu lub przekazania poufnych informacji.
Wybór rozwiązania odpowiadającego obu stronom, z zastosowaniem zasady MAKRO (mierzalność, akceptacja stron, zgodność z prawem i zasadami współżycia społecznego, konkretność, realność i określony termin).
Zawarcie ugody lub zakończenie mediacji bez porozumienia; sporządzenie i podpisanie protokołu oraz – jeśli strony doszły do ugody – dokumentu porozumienia.

Mediatorzy w szkole i w przedszkolu:

Lidia Chwalisz

Agata Dybek

Magdalena Dziamska

Szymon Jankowiak

Anna Pilz

Kamilla Wieczorek- opiekun Szkolnego Klubu Mediacji Rówieśniczej

Monika Ziętarska- opiekun Szkolnego Klubu Mediacji Rówieśniczej